BİPOLAR BOZUKLUK

Bipolar bozukluk nedir?

Yineleyen depresif ve manik ataklarla seyreden, ataklar dışında kişinin normal işlevselliğinin devam ettiği bir ruhsal bozukluktur. Bipolar (iki uçlu) denmesinin nedeni depresyon ve mani dönemlerinin birbirinden tamamen zıt özellikler göstermesidir.

Bipolar bozukluğun belirtileri nelerdir?

Bipolar bozukluk tanısı koymak için kişide tek bir manik atağın olması yeterlidir. Fakat genellikle hastalıkta manik atağın yanında depresif ataklar da gözlenir. Depresif atağın belirtileri için ‘Depresyon’ başlığına bakınız. Manik atak için, aşağıdaki belirti ve bulguların en az 1 haftadır devam ediyor olması ve hastanın toplumsal, mesleki ve sosyal işlevselliğini belirgin düzeyde etkilemiş olması gerekir:

-          Olağandışı ve sürekli kabarmış, taşkın ya da çabuk kızan duygudurum

-          Benlik saygısında aşırı artma ya da büyüklük sanrıları

-          Uyku gereksiniminde belirgin azalma (örneğin yalnızca üç saatlik bir uykuyla kendini dinlenmiş olarak duyumsar)

-          Her zamankinden daha konuşkan olma

-          Fikir uçuşmaları ya da düşüncelerin sanki yarışıyor gibi birbirinin peşi sıra gelmesi

-          Dikkat dağınıklığı (kişinin dikkati önemsiz ya da ilgisiz bir dış uyaranla kolaylıkla dağılır)

-          Amaca yönelik etkinlikte artma (toplumsal yönden, işte ya da okulda, cinsel açıdan) ya da psikomotor ajitasyon

-          Kötü sonuçlar doğurma olasılığı yüksek, zevk veren etkinliklere aşırı katılma (örneğin; elindeki bütün parayı alışverişte harcama, düşüncesizce cinsel ilişkiye girme, aptalca iş yatırımları yapma)

Bipolar bozukluğun nedenleri nelerdir?

Psikiyatrideki birçok hastalıkta olduğu gibi, bipolar bozukluğun da tek ve belirli bir nedeni yoktur. Genetik etkenler, beyin biyokimyasındaki değişiklikler ve psikososyal stres etkenleri sonucunda ortaya çıkabilir.

Bipolar bozukluğun alt tipleri nelerdir?

Bipolar bozukluk I: Manik ve depresif ataklarla seyreder.

Bipolar bozukluk II: Hipomanik ve depresif ataklarla seyreder. Hipomani; manik belirtilerin en az 4 gün süreyle devam etmiş olmasıyla karakterize, mani kadar şiddetli olmayan atak dönemleridir.

Siklotimik bozukluk: En az 2 yıl süreyle hipomani dönemleri ile birlikte, depresyon kriterlerini karşılamayan depresif belirtilerin olduğu dönemleri içeren bir hastalıktır.

Bipolar bozukluğun tedavisi nedir?

Bipolar bozukluğun temel tedavi yöntemi ilaçlardır. İlaçlar olarak ilk tedavi seçenekleri duygudurum dengeleyicileri ve antipsikotiklerdir. Bu ilaçlar uzun süreli kullanılır ve ne zaman kesilecekleri hastaya göre bireyselleştirilerek verilecek bir karardır, fakat ömür boyu kullanılma ihtimali fazladır. Depresyon atağı döneminde antidepresan kullanımı, antidepresanların manik kayma riski içermelerinden dolayı tartışmalıdır. Verilecekse de düşük doz ve kısa süreli verilmelidir.

Bipolar bozukluğun seyri nasıldır?

Bipolar bozukluk sıklıkla depresyon atağıyla başlar ve yineleyici bir şekilde seyreder. Çoğu hastada hem depresif, hem manik ataklar görülür. Tedavi edilmemiş bir manik atak ortalama 3 ay sürer. Her ne kadar ataklar arasında tamamen normal işlevselliğe dönülse de, özellikle sık ve ağır ataklar geçiren hastalarda yıllar geçtikçe işlevsellikte azalma görülebilir.